فرمت‌های گرافیکی jpg باید سیو کنم یا png؟ وکتور چیه؟ tiff کاربردش چیه؟ فرمت raw تو دوربین کارش چیه؟! فرمت های گرافیکی مختلف و بسیار زیادی وجود دارند. احتمالا شما هم هنگام طراحی، ادیت عکس، عکاسی و حتی آموزش فتوشاپ و سایر نرم افزارهای گرافیکی… با این سوالات رو به رو شده اید.

اکثر طراحی‌های گرافیکی موجود در فضای آنلاین، یک فایل تصویری هستند. بعلاوه، هر طرح چاپ شده روی کاغذ، پلاستیک، تیشرت و غیره هم یک فایل تصویری است. این فایل‌ها، فرمت‌های گرافیکی مختلفی دارند که هر کدام برای منظور خاصی مناسب هستند، به همین دلیل باید از فرمت‌های تصویری مناسبی استفاده کنید. اگر از فرمت اشتباه استفاده کنید، به نتیجه ای اشتباه یا بی‌کیفیت در فضای مجازی یا واقعی می‌رسید و این امر اعتبار کسب و کار شما را زیر سوال می‌برد.

اغلب فایل‌ها در دو طبقه اصلی دسته بندی می‌شوند: فایل‌های رستر (raster) و فایل‌های وکتور (vector). هر طبقه کاربرد خاص خودش را دارد. بسته به هدف و کاربرد، هر طرح گرافیکی، باید فرمت متفاوتی ارائه شود. برای مثال فرمت مورد نیاز برای طراحی پیکتوگرام با فرمت طراحی تمبر پستی و حتی طراحی لوح تقدیر متفاوت است. البته برخی از فایل‌ها دارای عناصری از هر دو طبقه هستند. بررسی تفاوت میان این دو طبقه، شروع خوبی برای آشنایی شما با فرمت‌های گرافیکی مختلف است.

تفاوت میان فایل‌های رستر و وکتور

فایل‌های رستر و وکتور دو نوع فرمت گرافیکی مختلف هستند که در زیر تفاوت‌های اصلی بین آن‌ها را بررسی خواهم کرد:

1. ساختار:

• فایل‌های رستر: فایل‌های رستر بر اساس شبکه‌ای از پیکسل‌ها (نقاط رنگی) ساخته می‌شوند. هر پیکسل دارای موقعیت مشخصی، رنگ و شفافیت است. رزولوشن تصویر در فایل‌های رستر ثابت است و هر یک از پیکسل‌ها به صورت جداگانه ذخیره می‌شوند.
• فایل‌های وکتور: فایل‌های وکتور بر اساس معادلات ریاضی و بردارها ساخته می‌شوند. در این فایل‌ها، اشکال و رسوم را با استفاده از خطوط، منحنی‌ها، نقاط و غیره توصیف می‌کنند. فایل‌های وکتور قابلیت تغییر اندازه بدون از دست دادن کیفیت دارند.

1. قابلیت تغییر اندازه:

• فایل‌های رستر: با تغییر اندازه فایل‌های رستر، پیکسل‌ها بزرگتر یا کوچکتر می‌شوند. این ممکن است منجر به افت کیفیت و تاری شدن تصویر شود.
• فایل‌های وکتور: با تغییر اندازه فایل‌های وکتور، هیچگونه افت کیفیت رخ نمی‌دهد. زیرا اشکال و رسوم در فایل وکتور بر اساس معادلات ریاضی توصیف شده‌اند و قابلیت تغییر اندازه بدون افت کیفیت دارند.

1. استفاده در ابزارهای طراحی:

• فایل‌های رستر: ابزارهای طراحی گرافیکی مانند فتوشاپ معمولاً برای ویرایش و ایجاد فایل‌های رستر استفاده می‌شوند. این فایل‌ها مناسب برای تصاویر و عکس‌ها هستند.
• فایل‌های وکتور: ابزارهای طراحی برداری مانند ایلاستریتور معمولاً برای ویرایش و ایجاد فایل‌های وکتور استفاده می‌شوند. این فایل‌ها مناسب برای طراحی لوگو، ایکون، نمودار و عناصر گرافیکی دیگر هستند.

1. حجم فایل:

• فایل‌های رستر: حجم فایل‌های رستر معمولاً بزرگتر است، زیرا هر پیکسل به صورت جداگانه ذخیره می‌شودو فایل‌های بزرگتری را اشغال می‌کنند.
• فایل‌های وکتور: حجم فایل‌های وکتور معمولاً کوچکتر است زیرا اشکال و رسوم بر اساس معادلات ریاضی توصیف شده‌اند و داده‌ها به صورت مضغوط ذخیره می‌شوند.

رزولوشن بالا در برابر رزولوشن پایین

تفاوت اصلی بین فایل‌های رستر (Raster) و وکتور (Vector) در نحوه نمایش و ذخیره اطلاعات تصویر است. درکل، فایل‌های رستر مبتنی بر پیکسل هستند و از رزولوشن برای تعیین کیفیت تصویر استفاده می‌کنند، در حالی که فایل‌های وکتور بر پایه مسیرها، خطوط و شکل‌های هندسی ساخته شده‌اند و قابلیت تغییر اندازه بدون از دست دادن کیفیت را دارند.

در فایل‌های رستر، تصویر به صورت شبکه‌ای از پیکسل‌ها (نقاط رنگی) در نظر گرفته می‌شود. هر پیکسل دارای مقدار رنگ و موقعیت مشخص است و رزولوشن تصویر تعیین می‌کند که چند پیکسل در هر واحد طول و عرض تصویر وجود دارد. وقتی اندازه یک تصویر رستر تغییر می‌کند، معمولاً رزولوشن تصویر کاهش یا افزایش می‌یابد و این می‌تواند منجر به از دست دادن جزئیات و کیفیت تصویر شود، به عبارت دیگر، بزرگنمایی تصویر رستر ممکن است باعث پیکسل‌بندی و خشک‌شدن تصویر شود.

در مقابل، فایل‌های وکتور بر اساس مسیرها و شکل‌های هندسی ساخته می‌شوند که مکان و ویژگی‌های هندسی آن‌ها (مانند خطوط، خم‌ها، نقاط و شکل‌های هندسی دیگر) با دقت بالا تعیین شده است. به عنوان نتیجه، فایل‌های وکتور قابلیت بزرگنمایی و تغییر اندازه بدون از دست دادن کیفیت را دارند. برای اینکه بهتر بفهمید، تصور کنید یک خط را به صورت وکتور در نظر بگیرید، بسته به نیاز، می‌توانید طول و ضخامت آن را تغییر دهید بدون از دست دادن کیفیت خط.

تفاوت اصلی بین فایل‌های رستر (Raster) و وکتور (Vector) در نحوه نمایش و ذخیره اطلاعات تصویر است.

بنابراین، تفاوت اصلی بین فایل‌های رستر و وکتور در روش نمایش و ذخیره اطلاعات تصویر است.

فایل‌های رستر بر اساس پیکسل‌ها ساخته می‌شوند و در اندازه بزرگنمایی ممکن است کیفیت تصویر کاهش یابد، در حالی که فایل‌های وکتور بر اساس مسیرها و شکل‌های هندسی ساخته می‌شوند و می‌توانند بدون از دست دادن کیفیت تغییر اندازه داده شوند.

انواع فرمت‌های گرافیکی

1.JPEG (یا JPG) مخفف Joint Photographic Experts Group

فرمت‌های گرافیکی JPEG یا JPG مخفف Joint Photographic Experts Group است. این فرمت برای ذخیره تصاویر رنگی با کیفیت فشرده استفاده می‌شود. توسط گروه تخصصی تصویربرداری Joint Photographic Experts Group (JPEG) توسعه داده شد و به عنوان یک استاندارد برای فشرده‌سازی تصاویر در سال 1992 معرفی شد. فرمت JPEG برای ذخیره تصاویر عکس و تصاویر با رنگ‌های پیچیده، مانند تصاویر دیجیتال و تصاویر عکس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2.PNG مخفف Portable Network Graphics

فرمت PNG مخفف Portable Network Graphics است. فرمت PNG یک فرمت گرافیکی است که برای ذخیره تصاویر رنگی استفاده می‌شود. این فرمت در سال 1996 توسط یک گروه کاری غیرانتفاعی به نام Portable Network Graphics (PNG) توسعه داده شد. یکی از ویژگی‌های مهم فرمت PNG، قابلیت حفظ تصاویر با کیفیت بالا و شفافیت (ترانسپرنسی) است. به علاوه، PNG از الگوریتم فشرده‌سازی بدون از دست دادن اطلاعات (lossless) استفاده می‌کند، که باعث می‌شود تصاویر با حاشیه‌های واضح و جزئیات دقیق ذخیره شوند. این فرمت برای تصاویری با شفافیت، آیکون‌ها، تصاویر وب و برنامه‌های گرافیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

3.GIF مخفف Graphic Interchange Format

فرمت GIF مخفف Graphic Interchange Format است. فرمت GIF یک فرمت گرافیکی است که برای ذخیره تصاویر متحرک (انیمیشن) استفاده می‌شود. این فرمت در سال 1987 توسط شرکت CompuServe توسعه داده شد. یکی از ویژگی‌های برجسته فرمت GIF، قابلیت نمایش تصاویر متحرک است که توسط تکرار چندین تصویر کوچک در یک فایل ایجاد می‌شود. علاوه بر این، فرمت GIF قابلیت پشتیبانی از شفافیت (ترانسپرنسی) را نیز دارد که این امکان را به کاربران می‌دهد تا تصاویر GIF را بر روی پس زمینه‌های مختلف قرار دهند. فرمت GIF برای آیکون‌ها، بنرهای تبلیغاتی، انیمیشن‌های کوتاه و تصاویر کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4.TIFF مخفف Tagged Image File

درست است، فرمت TIFF مخفف Tagged Image File Format است. TIFF یک فرمت گرافیکی است که برای ذخیره تصاویر با کیفیت بالا و مشخصات متنوع استفاده می‌شود. این فرمت در سال 1986 توسط شرکت Aldus و شرکت Microsoft ایجاد شده است و در حال حاضر توسط شرکت Adobe Systems پشتیبانی می‌شود. یکی از ویژگی‌های برجسته فرمت TIFF، قابلیت فشرده‌سازی بی‌ضرر (lossless) را دارد، به این معنی که تصاویر با اطلاعات کامل و بدون از دست دادن جزئیات ذخیره می‌شوند. فرمت TIFF معمولاً برای ذخیره تصاویر حرفه‌ای، تصاویر پزشکی، تصاویر بهینه‌سازی شده و تصاویر با کیفیت بالا استفاده می‌شود. همچنین، TIFF قابلیت حفظ لایه‌ها، شفافیت، متن‌ها، و داده‌های اضافی را نیز دارد که در برخی حوزه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5.PSD مخفف Photoshop Document

فرمت‌های گرافیکی PSD مخفف Photoshop Document است. PSD یک فرمت فایل اختصاصی برای نرم‌افزار Adobe Photoshop است و برای ذخیره و ویرایش تصاویر با استفاده از این نرم‌افزار استفاده می‌شود. فرمت PSD قابلیت حفظ اطلاعات متعددی مانند لایه‌ها، مسیرها، ماسک‌ها، فیلترها، تنظیمات رنگ و سایر اطلاعات و ویژگی‌های گرافیکی را داراست. این فرمت به کاربران امکان می‌دهد تا تغییرات پیچیده و غیراز دست رفتنی روی تصاویر را اعمال کنند و فایل‌های PSD را در طول زمان ویرایش کنند. علاوه بر این، فرمت PSD بازگردانی کامل قابلیت‌ها و جزئیات تصویر را از فایل اصلی میسر می‌سازد و مناسب برای چاپ، طراحی گرافیکی حرفه‌ای و پروژه‌هایی است که نیاز به کنترل دقیق بر روی تصویر دارند.

6.PDF مخفف Portable Document Format

فرمت‌های گرافیکی PDF مخفف Portable Document Format است. فرمت PDF یک فرمت استاندارد برای نمایش و مشاهده اسناد به صورت مستقل از سیستم عامل، نرم‌افزار و سخت‌افزار است. این فرمت توسط شرکت Adobe Systems در سال 1993 توسعه داده شده است. فرمت PDF به کاربران امکان می‌دهد تا اسناد را با حفظ قالب، قابلیت جستجو، قابلیت نمایش تصاویر، نمودارها و جداول، و قابلیت چاپ را به اشتراک بگذارند. همچنین، این فرمت قابلیت اضافه کردن لینک‌ها، فرم‌های تعاملی و امنیت را نیز داراست. فرمت PDF در بسیاری از حوزه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله اسناد دفتری، گزارش‌ها، کتب الکترونیکی، فرم‌های رسمی و مقالات علمی.

7.EPS مخفف Encapsulated Postscript

فرمت‌های گرافیکیEPS مخفف Encapsulated PostScript است. فرمت EPS یک فرمت فایل گرافیکی است که برای ذخیره و انتقال تصاویر و الگوهای برداری استفاده می‌شود. این فرمت ابتدا توسط شرکت Adobe Systems توسعه داده شد و اکنون به عنوان استاندارد صنعتی در صنعت چاپ و طراحی گرافیک استفاده می‌شود. فرمت EPS مبتنی بر زبان برنامه‌نویسی PostScript است که توصیف گرافیکی را در خود ذخیره می‌کند. یکی از ویژگی‌های برجسته فرمت EPS، قابلیت حفظ اطلاعات برداری و رنگ‌های CMYK (معمولاً در چاپ) و RGB (معمولاً در صفحه نمایش) است. فرمت EPS اغلب برای انتقال تصاویر و الگوهای گرافیکی در نرم‌افزارهای مثل Adobe Illustrator، InDesign و CorelDRAW استفاده می‌شود.

8.AI مخفف Adobe illustrator Document

طراحان، فرمت AI را ترجیح می‌دهند و این فرمت برای استفاده در تمامی‌پروژه‌های وب، چاپی و غیره مناسب است. نرم افزار ادوبی ایلوستریتور در صنعت طراحی برای خلق آثار هنری به کار می‌رود. ایلوستریتور فایل‌های وکتوری تولید می‌کند که دستکاری و تغییرشان بسیار ساده است. البته این نرم افزار قادر به تولید تمامی‌فرمت‌های گرافیکی که تا اینجا به آنها اشاره شده هست.

برای طراحی لوگو، آیکون یا نشان‌های برند می‌توانید از این فرمت استفاده کنید. این تصاویر را می‌توان به هر اندازه‌ای تبدیل کرد که برای مصارف مختلف مناسب است. اگر از تصویر رستری استفاده می‌کنید، نرم افزار ایلوستریتور چندان برای دستکاری آن مناسب نیست و ابزارهای محدودی برای ویرایش آن دارد. در این صورت نرم افزار فتوشاپ امکانات بیشتری مثل تنظیم رنگ، کنتراست و روشنی را در اختیارتان قرار میدهد.

9. INDD مخفف Adobe InDesign Document

INDD مخفف Adobe InDesign Document است. Adobe InDesign نیز یک نرم‌افزار حرفه‌ای برای طراحی صفحه است که برای ایجاد و ویرایش انواع مستندات، از جمله کتاب‌ها، مجلات، بروشورها و متون چندرسانه‌ای استفاده می‌شود.

فرمت فایل‌های ایجاد شده در این نرم‌افزار با پسوند INDD ذخیره می‌شوند.

10. RAW یا فرمت تصویری خام

.فرمت‌های گرافیکی RAW به عنوان مخفف “Raw Image File” یا “فرمت تصویری خام” استفاده می‌شود. فایل‌های RAW حاوی اطلاعات تصویری بدون هیچ فشرده‌سازی و پردازش قبلی هستند. این فرمت توسط دوربین‌های دیجیتال پشتیبانی می‌شود و امکان ویرایش و تنظیمات جامع بر روی تصویر را فراهم می‌کند. باز کردن و ویرایش فایل‌های RAW به کمک نرم‌افزارهای ویرایش تصویری مانند Adobe Photoshop، Lightroom و Capture One امکان‌پذیر است.

تصاویر RAW بسیار ارزشمند هستند چون تمامی‌ عناصر درون عکس را بدون پردازش یا از دست دادن کوچکترین جزئیات حفظ می‌کنند. در نهایت اگر آنها را به فایل رستر یا وکتور تبدیل کنید، قادر به تبدیل و تغییرشان برای مصارف مختلف هستند.

با توجه به آیکون‌های تصویر فوق، چند نوع فایل تصویری خام وجود دارند.

بسیاری از آنها به طور پیش فرض در دوربین‌های دیجیتال وجود دارد در ادامه هر کدام را توضیح می‌دهیم.

• CR2: این نوع تصویر خام در Canon RAW2 وجود دارد و برای عکس‌های گرفته شده با این دوربین‌های دیجیتالی به کار می‌رود. این تصاویر مبتنی بر فایل TIFF هستند و کیفیت بالایی دارند.
• CRW: این نوع تصاویر خام هم با Canon گرفته می‌شوند و قبل از فرمت CR2 وجود داشتند.
• NEF: این فرمت هم فایل خام دوربین‌های نیکون و مخفف Nikon Electric Format است. امکان ادیت گسترده این فایل‌ها بدون تغییر نوع فایل‌ها وجود دارد. ادیت کردن با استفاده از دستگاه نیکون یا پلاگین فتوشاپ نیکون مسیر است.
• PEF: این فرمت مخفف Pentax Electronic Format است که فایل تصویری خام دوربین‌های دیجیتالی Pentax است.

مرتبط بخوانید:بک لینک چیست؟